Woonachtig in regio Nijmegen – en vanwege de vele regen deze zomervakantie vooral nog met mijn neus in de boeken – besluit ik mijn onderzoekje naar pauwen een stap verder te brengen. Hiertoe plaats ik eerst alle informatie bij elkaar die ik in de afgelopen periode van diverse mensen mocht ontvangen.
In mijn vorige blog vertelde ik dat ik een mail stuurde naar de Vereniging particuliere historische buitenplaatsen (VPHB) met de vraag of het bij hen bekend is of er onderzoek is gedaan naar het houden van siervogels bij buitenplaatsen en of ze me publicaties hierover kunnen noemen.
In dit blog kan ik melden dat ik hierop al snel antwoord mocht ontvangen van mevrouw Caroline Greve, secretaris van deze vereniging. Zij adviseerde mij – naast de informatie die zij mij toestuurde – tevens te informeren bij de Stichting Kastelen, Buitenplaatsen en Landgoederen (sKBL) en bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Met de Stichting Kastelen, Buitenplaatsen en Landgoederen nam ik direct contact op. Al snel mocht ik reactie ontvangen van René W. Chr. Dessing, de voorzitter van de stichting. Ook van hem ontving ik zeer interessante informatie met het oog op mijn onderzoekje. Tevens bracht hij mij in contact met Carlo Valerio, landschapshistoricus, die een werkelijk prachtige scriptie (met vele afbeeldingen) schreef die direct mede betrekking heeft op het door mij onderzochte onderwerp: pauwen. Deze publicatie Aardse paradijzen van de Verlichting. Menagerieën op de Nederlandse buitenplaats in de achttiende eeuw schreef Valerio ter afsluiting van zijn Master Landschapsgeschiedenis aan Rijksuniversiteit Groningen in 2022 en biedt een schat aan informatie. Zo behandelt hij de geschiedenis van het verzamelen van dieren; de vangst, het vervoer en de aankomst van exotische dieren; de wijze waarop deze dieren werden gehuisvest als menagerie op de buitenplaats in de achttiende eeuw en de bekendste menagerie die de Nederlanden in de achttiende eeuw kende, die van prins-stadhouder Willem V, het absolute hoogtepunt van de menagerieën in die eeuw.
Naast de eerder verkregen informatie van Mevr. Greve en dhr. Dessing, biedt deze uitermate interessante scriptie ook een uitgebreide literatuurlijst en – voor mijn onderzoekje ten zeerste relevant – een lijst van buitenplaatsen met menagerieën in de achttiende eeuw.
Deze lijst bracht ik vervolgens in relatie met een lijst van buitenplaatsen op de Veluwezoom, die ik aantrof op de website VisitArnhem. Woonachtig in regio Nijmegen zijn dit immers de buitenplaatsen die ik eenvoudig kan bezoeken, indien dat in het kader van het onderzoekje gewenst is. Drie van de opgesomde buitenplaatsen op deze laatste lijst, komen ook voor op de lijst van Valerio. Het betreft Hartgersberg, Larenstein en Schoonoord. Zij vormen het vertrekpunt van verdere studie naar de buitenplaatsen in regio Arnhem.
En natuurlijk ben ik ook nieuwsgierig naar de locaties waar in regio Nijmegen mogelijk sprake geweest is van het houden van pauwen bij buitenplaatsen en landgoederen. Omdat ik hiervan nog geen handzame lijst voorhanden heb, start ik met wat ik wel kan vinden. Zo bezit de openbare bibliotheek twee publicaties waarmee ik voor de regio Nijmegen van start kan gaan. Een publicatie over landgoed Villandry te Nijmegen en een over De Elshof te Malden. Ook voor de regio Arnhem trof ik bij de bibliotheek een interessante publicatie aan over buitenplaatsen van Gelders Arcadië.
Daarnaast staat natuurlijk ook nog op de agenda contact op te nemen met de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed.
Foto: Jatin Sindhu