Aan het eind van de wereld, tenminste zo voelde dat als kind – en na een lange fietstocht – in werkelijkheid niet meer dan een paar kilometer – bevond zich het bijzonderste dier uit mijn jeugd: een prachtige blauwe pauw. En wat een feest als hij – want het betrof een mannetje, dat weet ik nu – zijn staartveren uitspreidde, en daarmee antwoord gaf op onze roep: ‘Pauw, pauw, ik hou van jou!’.
Terugdenkend aan dit wonder uit mijn jeugd, neemt langzaam de verbazing bezit van mij. Want, wanneer kwam ik daarna eigenlijk ooit nog een pauw tegen? Eén of twee keer, hooguit. En zoals dat altijd bij mij werkt, wanneer ik nieuwsgierig geworden ben: ik ga op onderzoek uit. Daar wil ik meer van weten!
Mijn eerste constatering: buiten een boekje voor kinderen over De pauw uit de serie De Kijkdoos (uit 2021) vind ik zo snel geen boeken over de pauw. Ook het artikel op Wikipedia levert geen treffers op. Dan maar eens kijken naar de pauw in historisch perspectief (ik kan het zoals altijd niet laten een thema in historisch perspectief uit te diepen), bedenk ik mij, ze kwamen immers veel voor – vroeger, zo weet ik – bij kastelen en buitenplaatsen. Op historiek, Een vogelvrije geschiedenis, leer ik dat het houden van dieren en vogels bij kasteel of buitenplaats een menagerie (ook andere dieren) of ‘gewoon’ volière wordt genoemd. Fijn, een aanknopingspunt om verder te zoeken! Het artikel sla ik op onder mijn favorieten, want er staan wat interessante wetenswaardigheden over de pauw in.
In een volgende zoekbeweging besluit ik de combinatie ‘historische volières’ te gebruiken, ik heb immers net geleerd dat dergelijke verzamelingen vogels bij kastelen en buitenplaatsen zo genoemd worden. En voilà, ik stuit op het artikel ‘Vogels op De Hooge Vuursche. De volière van een achttiende-eeuwse buitenplaats’ van Annejull Moll-Breebaart en Edward W. Leeuwin, waarbij ik dankbaar gebruik kan maken van het feit dat de pdf’s van het tijdschrift ‘Tussen Vecht en Eem. Tijdschrift voor regionale geschiedenis’ gewoon te downloaden zijn. Het betreft in dit geval TVE 25e jrg. Nr. 1, maart 2007.
Ik heb mijn vertrekpunt voor een onderzoekje naar de pauw in Nederland gevonden. Vooreerst in historisch perspectief. Het artikel ga ik in alle rust lezen. En om het vertrekpunt nog wat stabieler te maken, stuurde ik ook nog even een mail naar de Vereniging particuliere historische buitenplaatsen met de vraag of het bij hen bekend is of er onderzoek is gedaan naar het houden van siervogels bij buitenplaatsen en of ze me publicaties daarover kunnen noemen. Wie weet, kom ik zo weer een stukje verder.
Foto: Jörg Hempel